Zengin ülkeler kendi güvenliklerinden endişe ederken küçük bir ada ülkesi olan Küba’nın gönderdirdiği hekim ve sağlık emekçileri Batı Afrika’daki ölümcül virüsün yayılmasını kontrol almak için çalışıyor.
Ebola’dan ölenlerin sayısı resmi verilere göre 4 bine ulaştı. Ancak uzmanlar gerçek rakamın iki katı olduğunu ileri sürüyor. Birleşmiş Milletler açık çağrı yaptı ve Genel Sekreter Ban Ki-Moon bugüne kadar hayata geçirilen insani yardım çabasının kat be kat üstüne çıkılması gerektiği konusunda uyardı.
Büyük ekonomiler ya da Fransa ve İngiltere gibi bölgenin eski sömürgecileri uzun süre ciddi hiç bir adım atmadı. Tek gerçek tıbbi yardım küçücük bir adadan, Küba’dan geldi. Diğer ülkeler ise virüs ancak kendi sınırlarını geçince yardım açıklamaları yapmaya başladılar, ilk gönderdikleri ise ABD ve İngiltere’nin yaptığı gibi askeri birlikler göndermek oldu.
The Guardian’ın haberine göre 11 milyon nüfuslu Küba ise ebola ile mücadeleye gerçek anlamda uluslararası bir yanıt veren ilk ülke oldu. Gitmesi planlanan 461 Kübalı sağlıkçıdan ilk 165’i geçtiğimiz hafta Sierra Leone’ye ulaştı. Sierra Leone Devlet Başkanı Ernest Bai Koroma, Küba delegasyonunu başkent Freetown’da bizzat kendisi karşıladı. “Bu 1970’den beri sürdürdüğümüz bir arkadaşlık, ülkemizin büyük bir dost olduğunuzu bugün de gösterdiniz” dedi.
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Margarat Chan de Küba’nın yardım planı ilk açıklandığında, “Küba hükümetinin ve sağlık profesyonellerinin gömertliği için çok minnettarım, bilenen en kötü ebola salgının önlenmesinde yardım ettikleri için. Bu yardım Sierra Leone’de büyük fark yaratacak” açıklaması yapmıştı.
1960 yılında kendisi de hekim olan Che Guevera, “her hekimin mesleğini devrimin ve halkın hizmetinde kullanacağı bir dünya”nın hayalini kurmuştu. 1960’lar boyunca Kübalı askerler Afrika’nın özgürlük savaşçılarıyla yanyana savaştı. Guevera’nın kendisi, bağımsızlığı yeni kazanan Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin muhabere meydanlarındaydı.
Küba’nın ise böyle büyük bir felakette oynadığı ilk büyük rol değil. 50 bin kadar Kübalı eğitimli sağlıkçı 66 ülkede çalışıyor. Küba bağımsızlık savaşında ülkeyi terk eden 6 bin Fransız hekimlerin yarattığı boşluk nedeniyle ilk olarak Cezayir’e doktor göndermişti. 1977’de Angola’ya, 1979’da Nikaraguay’a çok sayıda sağlıkçı göndererek bu ülkelere yardım etti. Chavez’in başkanlığında ise Venezuela sağlık sistemini halk yararına yeniden düzenlemek için bu kez Venezuela’ya giden binlerce Kübalı doktor, ücretsiz hizmet veren yüzlerce sağlık ocağı kurdu ve yönetti. Haiti’deki 2010 depreminden sonra en büyük tıbbi yardımı yine Küba göndermişti.
Dünya Sağlık Örgütü ise sadece Sierra Leone’de 10 bin sağlık çalışanına ihtiyaç olduğunu söylüyor. Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütünün 250 gönüllü üyesi salgından etkilenen ülkelerde çalışıyor. Afrika Birliği ise 100 sağlıkçı gönderildi.
Batılı ülkeler ise Afrika’da binlerce can alan salgına yardımdan çok kendi sınır güvenliklerini koruma telaşında. Küresel insani afetlerle mücadeleye sağlık personeli sağlayan Uluslararası Medikal Kurumlar (IMC) örgütü program direktörü Andrew Gleadle, ABD ve İngiltere’deki ebola histerisinin düşmesi gerektiği fikrinde. “(Batı) bir kaç münferit olay yaşamış olabilir fakat (virüs) bizde bulaşıcı hale gelmeyecek. Gerçek sorunun olduğu yere, Batı Afrika’ya odaklanmamız gerekiyor” diyor Gleadle The Guardian’a. Liberya’ya 65 hekim gönderen ABD -Küba’dan çok sonra- 400 milyon dolar harcayacağı bir düzerine 400 yataklı hastane inşaat edeceğini açıkladı. ABD’nin ilk gönderdikleri 3 bin kişilik askeri birlik olmuştu.
New York JFK Havaalanı cumartesi gününden itibaren Batı Afrika’dan yolcuları ebalo taramasından geçirmeye başladı. Uygulama bir kaç gün içinde Chicago, Newark, Washignton ve Atlanta’da uygulamaya geçecek. Havaalınanda termal silahlı ekiplerin Liberla, Sierra Leone ve Gine’den gelen yolcuların ateşlerini kontrol ettiği ve durumları ile ilgili sorguya çekiyor.
