Merkez Bankası ülkede dolara olan talebi karşılayamayınca, tüm mali ve ticari işlemlerde durum zorlaşmaya başladı. Mali durum ise her geçen gün daha da kötüye doğru gidiyor.

Merkez Bankası’nın milli para rezervleri hızlı bir şekilde düşmekte. Uluslararası piyasada petrol fiyatlarının inişe geçmesi ile Azerbaycan para birimi manatın değer kaybetme süreci de devam ediyor. Diğer taraftan İran ve ABD’nin piyasaya petrol arz etmeleri ülke ekonomisini çok da zor duruma sokacak.

Resmi verilere göre Azerbaycan Devlet Bütçesi gelirlerinin yüzde 50’sini (bağımsız uzmanlar bu rakamın yüzde 70-90 arasında değiştiğini düşünüyor) petrol gelirlerinin oluşturduğu bir ülke için böyle bir durumda dış borçlanma ve ya iflas kaçınılmaz durum. 1 varıl petrolün 50 dolar üzerinde düşünülen 2016 bütçesine rağmen, son 3 ay boyunca uluslararası piyasada petrol fiyatı 30-35 civarında değişmekte. Zaten 2 milyara yakın açığı olan Azeri bütçenin açığı bu durumda daha da büyüyeceği kaçınılmaz bir durum. Mayıs ayı sonuna kadar Brent petrolü, Londra merkezli ICE Futures Europe piyasasında 35 doları geçmeyecek. Mart ayı için ise varili 31-32 dolar arasında öngörülüyor.

2015 yılında Azerbaycan’da İsmayıllı ve Quba olayları, ardından 21 aralık 2015 tarihli ikinci devalüasyon sonrası Siyezen, Lenkeran ve diğer şehirlerdeki halk gösterileri ve protestolar yine yaşana bilir, olaylar diğer şehirlere de sıçrayabilir. Önümüzdeki günlerde piyasaya daha çok petrol sürülerken fiyatlarda Nisan ayı itibariyle yine düşüşe geçeceği bekleniyor. Bu dönemde de üçüncü devalüasyon kaçınılmaz olacaktır. Bu ise artık elinde hiçbir şeyi kalmamış halk için, aynı zamanda mevcut hükumet için çok kötü senaryolara yol açabilir. Artık Azerbaycan hükumeti hemen bir şeyler yapmalı, acil ekonomik reformlar yapılmalı, süreç normal sürece dönüştürülmeli. Aksi takdirde zor günler daha da devam edecek.

Son 2 ayda Azerbaycan halkının protestolarının ana nedeni olan fiyatlardaki pahalılık sürerken, son 1 ay içerisinde 8 banka da kapatıldı. Bunun yanında Azerbaycan’da bankalara borçlarını ödeyemeyen halk bir ekmek parası dahi bulamayacak duruma düşürülmekte ve vatandaş da buna çok öfkeli. Aynı zamanda kendisini çok zor durumla bırakan hükumet de bankalar ve halk arasındaki seçimde bankaları tercih edince halk da bu durumdan rahatsız olmaya başladı. Ülke içi borçlanma Azerbaycan hükumetini ülke dişi borçlanmaya itmekte.

Ülkenin ekonomik olarak iflasa sürüklenmesi halkın ayaklanmasına neden olabilir. Olayın farkında olduğu görülen Azerbaycan hükumeti ise çıkış yolu için çaba harcıyor, bakalım bu yeterli olacak mı? Bunu ise önümüzdeki 4 ay gösterecek