İki hafta önce Netanyahu’ya yakınlığıyla tanınan İsrail Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürü Dore Gold Twitter hesabından yaptığı paylaşımında, Afrika’daki Müslüman ülkelere gizli bir ziyaret gerçekleştirdiğini açıklamıştı.
Söz konusu ülkelerin isimlerine dair bilgi vermeyen Gold, bu ülkelerin İsrail’le diplomatik ilişkilere sahip olmayan ülkeler olduklarını belirtmişti.
O günlerde Haaretz gazetesinde konuyla ilgili yer alan bir haberde ise, bu gizli ziyaretin asıl sebebinin İsrail’in özellikle de Mısır’ın rolünün azalmasının ardından Afrika ülkelerinde ilerleme çabalarının bir parçası olduğu ifade edilmişti. Nitekim İsrail’in özellikle Etiyopya’da Nil Nehri üzerinden bazı taleplerinin olduğu biliniyor.
Gold’un bu ziyaretinden bir süre önce de Netanyahu, bazı Afrika ülkelerini ziyaret ederek işbirliğini güçlendirme, bu ülkelere askeri yardım elini uzatma niyetinde olduğunu belirtmişti.
Dün Haaretz Gazetesi analistlerinden olan Barak Ravid tarafından hazırlanan bir haberde ise, İsrail’in, Amerika ve Batıyı Sudan’a doğru açılım yapmak, Sudan’a kolaylıklar sunmak ve var olan bazı borçlarını silmek hususunda teşvik ettiği ifade edildi.
İsrail Dışişleri Bakanlığındaki üst düzey yetkililerin açıklamalarına yer verilen haberde, ABD ve Avrupa’ya yapılan bu çağrının İran İslam Cumhuriyeti’yle ilişkilerinin kesilmesinden kaynaklandığı, nitekim ABD Dışişleri Bakanı yardımcısı olan Tom Shannon’un da başta Netanyahu ve Dore Gold olmak üzere İsrailli yetkililerle gerçekleştirdiği görüşmelerde gerekçenin bu olduğu yönünde bir izlenimde bulunduğu ifade edildi.
Haaretz’deki haberin devamında Shannon’la gerçekleşen görüşmede Sudan’a yardım hususunun ısrarla vurgulandığı, bunun sebebinin ise yalnızca İran’la ilişkilerin kesilmesi değil, Sudan’ın Gazze’ye silah ve füze kaçakçılığı yapılmasına izin vermemesi olduğu da ifade edildi.
Gazeteye açıklamada bulunan İsrailli kaynaklar, İsrail’in Dışişleri Bakanlığı’ndaki yetkililerin Amerika’nın Ömer El-Beşir’e uyguladığı ambargoyu kaldırmayacağının farkında olduklarını, ancak hiç olmazsa Sudan’ın “teröre destek veren ülkeler” listesinden çıkarılabileceğini ya da Ömer El-Beşir krizinin hükümetteki diğer yetkililerle yapılan görüşmeler sayesinde çözüme kavuşturulabileceğini ifade ettiklerini aktardılar.
Avrupa’ya yapılan çağrı ise 50 milyar dolara ulaşan büyük borcun bir kısmının silinmesi yönünde oldu. İsrail bunu, Sudan gibi bir ülkenin ekonomik çıkmaz dolayısıyla istikrarsızlaşmasının bölgede terörü güçlendirecek bir unsur olduğunun idrakinde olması gereği yaptı.
Haaretz’in haberine göre Sudan, yalnızca Gazze’ye kendi ülkesi üzerinden silah ve füze kaçakçılığı yapılmasının önünü açmamış, aynı zamanda 2008-2014 yılları arasında İslami Cihad ve Hamas için uzun menzilli füzelerin üretildiği büyük bir fabrika kurmuştu. Buna karşın İsrail de söz konusu fabrikanın inşa edildiği bölgelere hava saldırıları düzenlemişti.
Sudan’ın 2014 yılından beri, özellikle Suud tarafından maruz kaldığı baskılar nedeniyle İran’la ilişkilerini kestiği, İran kültür ataşesini sınır dışı ettiği, İran’a ait merkezleri kapattığı ve Yemen savaşında Suud koalisyonunun içinde yer aldığı biliniyor. Öte yandan 2016 yılında Sudan Dışişleri Bakanı İsrail’le ilişkilerin tartışıldığı bir dönemde yaptığı açıklamada, İsrail’le ilişki kurulması hususunda çalışılması gerektiğini belirtmiş, ardından bu açıklamanın çarptırıldığını ifade eden çok cılız bir başka açıklama gelmişti.
