İran’da İslam Cumhuriyeti’ni devirmeyi amaçlayan bu mecralar, İran’ın gençlerini mevcut düzene karşı “ayaklanmaya” motive etmeye çalıştılar.

Fars haber ajansının yaptığı kapsamlı bir araştırmada, bu mecraların sosyal medyaları incelendiğinde inanılmaz bir gerçek ortaya çıktı. Her iki dakikada bir yalan söylediler!

Fars News’in incelemesine göre; İngiliz hükümetine bağlı BBC Farsça, Suudi hükümetine bağlı Iran International, Amerika’nın Sesi ve Amerikan hükümetine bağlı Radio Farda (kendi iddiasına göre Radio Free), Bahai hareketine bağlı Manoto’nun da aralarında bulunduğu 5 medya kuruluşunun performansı, sosyal medya hesaplarıyla birleştiğinde, İran’daki son olaylar hakkında son 25 günde toplam 17312 yalan yayınladığını gösteriyor.  

İncelemede bu 5 medya kuruluşunun sadece resmi internet sitesi, Telegram kanalı, Twitter ve Instagram hesapları incelendi ve TV ağlarına yer verilmedi.

Araştırmaya göre haber ve yapım hacmine göre en fazla yalan habere BBC sahip olurken, İran International ve Radio Farda BBC’den sonraki sıralarda yer alıdılar.

Çalışmaya göre, sahte haberlere örnek olarak haberlerin tahrif edilmesi, çarpıtılması, ters çevrilmesi, abartılması ve olayların ölçeğinin azaltılması yer alıyor.

Ayrıca Adli Tıp’ın Mehsa Emini’nin ölüm nedenine ilişkin raporu, devrimci halk buluşmaları, sahte haberlerin geri çekilmesine dair tespitler gibi bu medya tarafından sansürlenen haberler de incelenmemiştir.

Son 25 günde bu medya kuruluşları tarafından en çok tekrarlanan 5 yalan şöyle:

1. Mehsa Emini’yi dövdüğüne dair asılsız iddia,

2. İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamaney’in ölümü ve hastalığı olduğuna dair asılsız iddialar,

3. Uşnu şehrinin düşüşüyle ​​ilgili asılsız iddia,

4. Nika Şakrami’nin ölüm nedeni hakkında yanlış iddia,

5. “Şerif Üniversitesi kan dökülerek yerle bir edildi” şeklindeki sahte iddia.

Haber hacmine göre en çok yayılan yalan haberlerin sıralamasına göre, sonuçlar özellikle ilginç:

1. BBC Farsça toplamda %58 yalan (toplam haber sayısı 5343, yalan haber sayısı: 3101)

2. İran İnternational kanalı toplamda %53 yalan (toplam haber sayısı 11426, yalan haber sayısı: 6026)

3. Manoto ağı toplamda %49 yalan (toplam haber sayısı 3739, yalan haber sayısı: 1835)

4. Amerika’nın Sesi toplamda %43 yalan ile (toplam haber sayısı 8555, yalan haber sayısı: 3656)

5. Radyo Farda ile toplamda %41 yalan (toplam haber sayısı 6502, yalan haber sayısı: 2694)

Böylece son 25 günde bu medya organlarının yayınladığı haberlerin ortalama %48,8’i yalan haberdir. Yani neredeyse her iki haberden biri doğru değil.

Ayrıca bu medya kuruluşları, Mehsa Emini’nin öldüğü Eylül ayının 16’sından bu yana ortalama iki dakikada bir yalan yayınlıyor.

Düşünülmesi gereken diğer bir nokta da, provokatif retorik, propaganda ve “isyanların nasıl kışkırtılacağı” videolarının bolluğuydu; bu, kendi türünde ve dünyadaki tüm medya protokollerine karşı benzersizdir ve elbette bu araştırmada ele alınmamıştır.

Bu araştırmaya göre Suudi destekli İran International ağı 11.426 makale ile son 25 günün en yüksek üretim oranına sahip olurken, Amerika’nın Sesi ve Radyo Farda onu takip etti.

Sosyal medyadaki haber ve raporların yeniden yayınlanma miktarına göre, sosyal medyada isyan haberlerinin yayınlanmasında en büyük payı %20 ile Iran International, %17 ile Manoto ve %14 ile BBC Farsça aldı. Yani sosyal medyada yayınlanan isyan haberlerinin yaklaşık %51’i bu 3 medya kuruluşuyla ilgiliydi.

Avrupa hükümetleri ve onların en iyi dostu ABD, Tahran’a ek yaptırımlar uygulayarak İran’a daha fazla baskı uygulama noktasını yakalamaya çalıştı. BBC Farsça’nın ağır politize edilmiş raporları, İran Dışişleri Bakanlığı’nın İngiltere’nin Tahran Büyükelçisi Simon Shercliff’i çağırmasına ve ona resmi bir protesto notası vermesine neden oldu.

Yine Eylül ayı sonlarında İran Dışişleri Bakanlığı, İran’daki gelişmelere karşı İran International, BBC Farsça ve Manoto gibi Londra merkezli Farsça TV kanallarının oluşturduğu “düşmanca atmosfer” üzerine İngiliz büyükelçisini çağırdı.

O sırada bakanlık, İran’daki şedit protestoları şiddetle alevlendirmeye çalıştıklarını söyleyerek bu tür medya kuruluşlarına ev sahipliği yaptığı için İngiltere’yi şiddetle protesto etti.

BBC Farsça ve Iran International, Avrupa’daki diğer Farsça yayın yapan medya kuruluşlarıyla birlikte son günlerde tüm enerjilerini, Mehsa Emini adlı genç bir kadının Tahran’da bir polis karakolunda olduğu yere yığılmasından üç gün sonra hastanede ölmesi üzerine patlak veren şiddetli protestoları kışkırtmak için kullanıyor.